Nieuwe uitgangspunten | Begin niet te groot
In 2020 zijn we eens goed gaan nadenken over wat we anders moesten doen om Katwijk inderdaad dementievriendelijker te maken. Bovendien bleek er vanuit het preventiebudget van de gemeente geld te zijn om een andere aanpak te financieren. Daarmee kwamen we in een flow waar we nog steeds inzitten. Toen we onze ‘oude’ insteek kritisch tegen het licht hielden, kwamen we tot een aantal conclusies, succesfactoren en nieuwe uitgangspunten. Dit zijn de belangrijkste:

• Ja, kinderen willen meer betrokken worden bij de zorg voor hun ouders;
• Het netwerk van een client bestaat uit gemiddeld 11 mensen;
• Zeker bij dementie neemt het sociale isolement (en dus de zorgbehoefte) snel toe, omdat het netwerk niet goed om weet te gaan met het veranderende gedrag bij dementie;
• Zorgprofessionals weten niet goed hoe het netwerk te betrekken (handelingsverlegenheid);
• Als doorverwijzers eenmaal zorg hebben ‘voorgeschreven’, voelt het netwerk zich nauwelijks geroepen om zorgtaken op zich te nemen. Dat geldt zelfs voor relatief eenvoudige taken als steunkousen en oogdruppelen;
• In wezen gaat het om gedragsverandering bij alle stakeholders. Dat is heel lastig te bereiken en echt een kwestie van de lange adem;
• Er is een eenduidige methodiek nodig waar iedereen mee uit de voeten kan

“Ga er maar aan”, zeiden we tegen elkaar. “In wezen is het hele systeem nog steeds gericht op de formele zorg. Maar we moeten toch ergens starten.” Zo kwamen we bij de methodiek van de Eigen Kracht Centrale (zie kadertekst). En bij onze directies. Om zorgprofessionals te trainen in een methodiek is tijd en geld nodig. Dus een directie die nut en noodzaak ziet en dat faciliteert.

Stavaza | Eerst het zoet, dan het zuur
Waar staan we nu, 3 jaar na de (her)start van het project Dementievriendelijke Gemeente, waarmee we verwijzers bewust willen maken van de ‘Eigen Kracht’ in Katwijk. Bij zorgorganisaties, wijkteams en mantelzorgondersteuning zijn medewerkers opgeleid in de Eigen Kracht Methodiek. Met de casemanagers en wijkverpleegkundigen van Curadomi als koploper. Daar zien we dat er meer wordt doorgevraagd op het netwerk van cliënten. Op uitvoeringsniveau weten sociale en zorgwijkteams elkaar beter te vinden, onder meer tijdens de gezamenlijke intervisies. Het zorgkantoor stelt budget beschikbaar, waaronder het Project 'In-formeel Samen-werken' met als doel verwijzers tot bewustwording te brengen over de ontwikkelingen in regio Katwijk op het gebied van Eigen Kracht. Daarbovenop:

• Eerste Eigen Kracht Conferenties zijn een feit  
• Eerste stappen naar gezamenlijke agenda zijn gezet
• Eilandjes zijn meer naar elkaar toegegroeid
• Stakeholders omarmen Eigen Kracht Methodiek
• Bestuurders voelen zich meer betrokken

Dat was het zoet. Nu het zuur. Om nog meer vaart te maken, is een kartrekker nodig. En in het verlengde daarvan een structurele, duurzame (financiële) inbedding in organisaties. Doorverwijzers acteren nog te weinig op het informele netwerk, omdat niet alle zorgaanbieders meedoen. Het betreft hier echt een OMDENK proces, die ieder in zijn of haar eigen tempo doorloopt.

Hoe nu verder?
Wij voelen dus een flow. We zijn op weg en hebben een momentum. Verslappen is geen optie meer. Wel een gezamenlijk commitment met sociale KPI’s waarop we kunnen sturen. Precies dat doen we nu binnen het project In-Formeel-Samen-Werken. Binnen dit project richten wij ons op het meenemen van onze ketenpartners in deze nieuwe manier van werken. Doen we aan bewustwording en verzorgen wij mini trainingen aan verwijzers, zoals huisartsen en Wmo consulenten. Ja, een dementievriendelijke gemeente is een kwestie van de lange adem. En die hebben we!