10 okt 2020 - Eenzaamheid: hoe komen we de winter door? - Margreet Adam

Margreet Adam

Margreet Adam, gebiedsmanager Welzijnskwartier

De afgelopen Week tegen Eenzaamheid 2020 was de meest eenzame week sinds jaren. Vanwege de nieuwe coronamaatregelen werden diverse activiteiten afgelast of beperkt. De regen zorgde voor de rest. Zo viel onze fietst- en scootmobieltocht vorige week letterlijk in het water. Een somber begin, nu de herfst net begonnen is en de winter nog moet komen. Hoe komen we deze winter door?, is een vraag die al weken door mijn hoofd spookt.

September begon goed bij Welzijnskwartier. Alle 30 beweegactiviteiten voor ouderen zijn - na de plotselinge stop half maart - hervat. In aantallen betekent dit dat 380 van de 450 trouwe deelnemers weer enthousiast zijn begonnen. In gehalveerde groepen, netjes op 1,5 meter, met looproutes, handgel en extra schoonmaak. Daarnaast bieden we ook weer ‘gouweouwe’ activiteiten als het buurtbakkie, huiswerkbegeleiding, kinderyoga, spreekuren en schilderlessen. Stap voor stap kunnen we weer spreken van een heus weekprogramma in de wijkcentra. 

Overal zien we dat deelnemers blij zijn elkaar weer te ontmoeten. Maar met de aankondiging van de nieuwe maatregelingen blijkt ook hoe kwetsbaar ons activiteitenaanbod is. Hoe zorgen we voor een passend welzijnsaanbod voor oud en voor jong? De coronacrisis maakt pijnlijk duidelijk hoeveel impact het gemis van sociale contacten heeft op ons welzijn. Toen de maatregelen weer aangescherpt werden, was de reactie van de seniorenbeweeggroep treffend: ‘We zijn net weer begonnen, we willen niet stoppen. We doen echt heel voorzichtig’. 

Eenzaamheid
Inmiddels lopen de besmettingen in Nederland verder op en haken er mensen af. Zo vindt een vrijwilliger van Seniorweb het lastig om echt afstand te houden en stoppen we de koersbal, omdat dit niet veilig genoeg is. Met eenzaamheid tot gevolg. Ja, eenzaamheid is actueel. Een paar jaar geleden werd er nauwelijks over eenzaamheid gesproken. Zeker niet onder jongeren. En nu? Nu staan de social media vol met verhalen over jongeren die contacten missen en die zich beperkt voelen door alle maatregelen. Datzelfde geldt ook voor mantelzorgers en oudere vrijwilligers.

Lastigheden geven aanleiding tot de liefde
Hoe geef je als welzijnsorganisatie op betekenisvolle wijze invulling aan de behoefte aan sociaal contact? De bekende Vlaamse psychiater Dirk Wachter heeft hier een interessante visie op. Hij stelt in deze podcast: “de lastigheden van het leven geven aanleiding tot de liefde. Want juist als het leven een beetje moeilijk wordt, heeft het menselijke dier nood aan een ander.’ 

Verder beschrijft Wachter in zijn boek De kunst van het ongelukkig zijn dat het idee dat het leven vooral leuk moet zijn, dé ziekte is van deze tijd. “We zijn verleerd om met verdriet om te gaan, om onze kwetsbaarheden met elkaar te delen en dit vergroot onze eenzaamheid.” Hij verklaart eenzaamheid vanuit onze obsessie met geluk. 

Het gedachtengoed van Wachter is goed bruikbaar bij het omgaan met eenzaamheid in deze onzekere en angstige tijd. Hij benadrukt het belang van betekenisvol contact. Het belang van praten over je zorgen en het delen van je verdriet. En dat gesprek ligt vaak ‘gewoon op straat’. Een beetje belangstelling is genoeg. Een vraag, een beetje aandacht, een klein gebaar. Hierdoor ontstaat verbinding tussen mensen. Dat contact is eigenlijk zo gemaakt en dat is precies wat we de komende winter moeten doen. Inzetten op betekenisvol sociaal contact. 

Warme en sociale winter
Helaas is contact maar mogelijk in kleine kringen, maar het kan wel. Hoe fijn is het dat we dit kunnen organiseren? Samen met vrijwilligers, stagiaires, inwoners, partijen als Dunavie en vele zorg- en wijkpartners. Wij gaan voor een warme en sociale winter, ondanks mondkapjes en afstandsregels. Doet u met ons mee? Mail of bel me gerust over uw idee: 06-17301582. We kunnen alle hulp van vrijwilligers en partners gebruiken om een mooi aanbod op maat te ontwikkelen. Voor jong en oud.